In de jaren dat wij op Iona woonden en werkten met de Iona Community hebben we altijd braaf een slag om de arm gehouden. Het heuveltje tegenover de ingang van het huidige klooster, Torr an Aba (‘heuvel van de abt’), zou misschien wel de plek kunnen zijn waar St. Columba zijn werkhut had. Dat voorbehoud kunnen we nu weglaten: C14-datering toont aan dat resten die daar gevonden waren bij opgravingen in 1957 inderdaad uit de tijd van de heilige stammen: midden 6e eeuw. Groot nieuws in Schotland!
Professor Charles Thomas, die vorig jaar overleed, had die stelling destijds al geponeerd, maar niemand wilde het echt geloven. Dat de nog zichtbare voet voor een stenen ‘standing cross‘ van later datum was, stond in elk geval wel vast. Maar de verkoolde houtresten die Thomas toen opgroef bleek hij al die tijd bewaard te hebben in zijn garage in Cornwall. Moderne dateringstechniek geeft hem nu alsnog gelijk.
Er zouden nog wel meer mooie archeologische vondsten gedaan kunnen worden in en rond de huidige Abbey. Zeker de helft van de grond is nog onverstoord en bergt mogelijk nog meer verrassende geheimen. Lees hier meer daarover.
Eigenlijk bewijst de nieuwe datering niet echt dat het Columba’s hut was. Zijn naam staat er natuurlijk niet op. Maar dat er toen constructies waren die als ‘Keltisch klooster’ gedefinieerd kunnen worden, staat nu wel vast. Dus: geen ‘Celtic mist’ meer, maar gewoon historisch feit. We wachten nieuwsgierig af wat er nog meer gevonden gaat worden.
En uiteraard leeft Columba ook voort in het heiligenleven dat een van zijn opvolgers, abt Adamnan, een eeuw later schreef. Te lezen in Engelse vertaling of in het Latijnse origineel.